اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که به فکر راه‌انداری کسب و کار خود افتاده‌اید، اگر علاقه‌ای به کار کارمندی ندارید اما نمی‌دانید که باید چه مسیری را طی کنید، این مقاله مخصوص خود شماست. در سال‌های اخیر بحث کارآفرینی در ایران به شدت داغ شده و ممکن است خیلی از ما مشتاق شده باشیم که وارد این حیطه شویم. اما یک سوال خیلی مهم در همان شروع کار جلوی مسیرمان سبز می‌شود : چگونه کارآفرینی کنیم؟ با پاسخ دادن به این سوال می‌توانیم مسیر و هدف خود را مشخص کرده و ملزومات مورد نیاز برای رسیدن به هدفمان را بشناسیم. پس با ما همراه باشید تا با هم ببینیم که باید چگونه کارآفرینی کنیم.
ایده‌پردازی برای چگونه کار آفرینی کنیم
کاملا واضح و مشخص است که برای راه‌اندازی هر کسب و کاری نیاز به ایده‌ای داریم تا در قالب آن ایده، کسب و کارمان را اجرا کرده و از فرصت‌های موجود در بازار بهره ببریم. برای شروع لازم است تمامی ایده‌هایی را که به ذهنمان رسیده‌اند، بر روی کاغذ بیاوریم تا بهتر بتوانیم از میان آن‌ها ایده مناسب را شناسایی کنیم. در این صورت یک ذهنیت اولیه در خصوص اینکه چگونه کارآفرینی کنیم، برایمان ایجاد می‌شود. ممکن است در ابتدا ده‌ها ایده را شناسایی کنیم اما لازم است با بررسی جوانب مختلف از جمله توانایی فردی، شرایط بازار، شیوه کارآفرینی در کشور و سایر عوامل مرتبط، ایده نهایی را انتخاب نماییم.
را‌های پیدا کردن ایده مناسب
گاهی اوقات این امکان نیز وجود دارد که ایده‌هایی که در ذهن داریم به اندازه کافی پخته نبوده و قابلیت تبدیل شدن به یک کسب و کار موفق را نداشته باشند. بنابراین باید شرایط را به گونه‌ای تغییر دهیم تا بتوانیم به ایده‌های ناب‌تری برسیم و با بهترین ایده ممکن بفهمیم که باید چگونه کارافرینی کنیم. واقعیت این است که اگر با سبک زندگی فعلی‌مان به ایده مناسب نرسیده‌ایم، لازم است سبک زندگیمان را تغییر دهیم!
روش‌های بسیاری برای پیدا کردن ایده مناسب وجود دارند که تعدادی از آن‌ها عبارت‌اند از :
قرار گرفتن در محیط مناسب
افزایش سطح دانش و معلومات
ارتباطات اجتماعی قوی و موثر
تحلیل مداوم بازار و کسب و کارهای موجود
استفاده از ایده کسب و کارهای خارجی
اعتبار سنجی ایده
پس از رسیدن به ایده مناسب لازم است که ایده‌مان را اعتبارسنجی کنیم تا بتوانیم میزان کارآمد بودن آن را تا حد زیادی بسنجیم. اعتبارسنجی نکته بسیار مهمی است برای آن که بدانیم چگونه کارآفرینی کنیم. در مرحله اعتبارسنجی باید مسئله‌ای را که ایده ما قصد دارد برای آن راه حل ارائه دهد، شناسایی کنیم. بسیاری از ایده‌ها در همین مرحله شکست خورده و از دور رقابت خارج می‌شوند. چرا که در بسیاری از موارد اصلا مسئله‌ای در نظر گرفته نشده که بتوان برای آن راه‌حل ارائه داد و تمام توجه ما معطوف به راه‌حل بوده است.
اگر توانستیم مسئله مرتبط با ایده خود را شناسایی کنیم، نوبت به تناسب مسئله و راه حل یا Problem – Solution Fitمی‌رسد. برای اطمینان از تناسب مسئله و راه حل لازم است مطالعاتی در خصوص ایده مورد نظرمان انجام دهیم. این مطالعات می‌توانند شامل مطالعه و مشخص کردن بازار هدف و همچنین مصاحبه با مشتریان احتمالی باشد. همان طور که گفته شد با استفاده از این روش‌ها می‌توانیم متوجه شویم که لازم است تا در حول ایده مورد نظرمان چگونه کارافرینی کنیم. شناخت مسئله و راه‌حل متناسب با آن، مشخص شدن مشتریان و تشریح راه‌های درآمدزایی کسب وکارمان مواردی هستند که در انتهای این مرحله اتفاق می‌افتند. در پایان این مرحله باید به تناسب مسئله و راه حل برسیم.
یکی از موثرترین ابزارها که لازم است برای راه‌اندازی هر کسب و کاری از آن استفاده شود، بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvasاست. در ادامه به معرفی این ابزار به شدت مفید و قدرتمند می‌پردازیم.
بوم مدل کسب و کار و کارآفرینی
بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvasیک ابزار تصویری است که ما به کمک می‌کند تا در قالب یک زبان مشترک مدل کسب و کار خود را تبیین کنیم. به زبان ساده این بوم نشان می‌دهد که کسب و کار و ایده ما چگونه خلق ارزش می‌کند و راه‌های درآمدزایی آن کدام است. این یعنی پاسخ به همان سوالی که از ابتدا مطرح کردیم : چگونه کارآفرینی کنیم!
انواع بوم مدل کسب و کار
بوم مدل کسب و کار کلاسیک
این بوم توسط الکساندر استروالدر، کارآفرین معروف ارائه شده و دارای بخش‌های مختلفی است که باید به هر کدام متناسب با ویژگی‌های کسب و کارمان پاسخ داده شوند. بخش‌های مختلف بوم کلاسیک به شرح زیر است :
بخش مشتریان
ارتباط با مشتری
کانال‌ها
ارزش پیشنهادی
فعالیت‌های کلیدی
منایع کلیدی
شرکای کلیدی
ساختار هزینه
جریان درآمدی
بوم ناب مدل کسب و کار در چگونه کارآفرینی کنیم
بوم ناب مدل کسب و کار پس از بوم کلاسیک مطرح شده و امروزه بیشتر از بوم کلاسیک کاربرد دارد. تعدادی از بخش‌های موجود در این بوم مشابه بوم کلاسیک است اما بخش‌های منحصر به فرد آن عبارت‌اند از :
مسئله، راه حل، جایگزین‌های موجود، پذیرندگان آغارین، برتری مطلق، مفهوم سطح بالا و سنجه‌های کلیدی
ساخت MVP در چگونه کارآفرینی کنیم
MVP یا Minimum Viable Product که در اکوسیستم مربوط به کارافرینی در ایران به عنوان کمینه محصول پذیرفتنی ترجمه شده است، در واقع یک نمونه اولیه و کوچک از محصول یا خدمت قابل ارائه کسب و کار ماست که ویژگی‌های محصول یا خدمت اصلی را در دل خود دارد. پس از تایید شدن ایده خام در مرحله قبل و رسیدن به تناسب مسئله و راه حل، لازم است که تمامی مراحل اعتبارسنجی را روی MVPساخته شده تکرار کنیم. ساخت MVP کمک بسیاری به ما کرده و به شکل مناسبی شرایط واقعی بازار هدف را به ما نشان می‌دهد تا بهتر بتوانیم متوجه شویم که لازم است در بازار موجود و با محصول یا خدمت خود چگونه کارآفرینی کنیم.
اهداف ساختMVP
امکان تست پیش فرض‌های محصول با حداقل منابع
سرعت بخشی در یادگیری
ارائه محصول به مشتریان در سریع‌ترین زمان ممکن
ارائه محصول به سایر ذی‌نفعان احتمالی مثل سرمایه‌گذاران
تناسب محصول و بازار در روند چگونه کارآفرینی کنیم
پس از اینکه اعتبارسنجی بر روی MVP انجام شد و به نتایج مطلوب رسیدیم، لازم است بار دیگر مراحل اعتبارسنجی را تکرار کنیم. بله! این بار اعتبارسنجی روی محصول اصلی. در این مرحله که در حقیقت فاز توسعه محصول محسوب می‌شود، به سراغ تناسب محصول و بازار یا Product – Market Fit می‌رویم. چرا که دیگر نوبت به روبرو شدن با تمام واقعیت رسیده است!
در صورتی که بتوانیم این مرحله را نیز با موفقیت پشت سر بگذاریم، اعتبارسنجی به پایان می‌رسد و زمان آن فرا می‌رسد که با محصول اصلی وارد بازار رقابت شویم.
سخن پایانی
با توجه به موارد بیان شده تا حد زیادی متوجه این موضوع شدیم که در یک بازار پر از رقابت چگونه کارآفرینی کنیم. فراموش نکنید که کارآفرینی یک پروسه پیچیده و پر از مشکل است و نیازمند صبر و بردباری بالا می‌باشد. فعالیت در چنین فضایی به خصوص فضای کارآفرینی در کشور ما با وجود مشکلات مخصوص به خود، نیارمند آن است که ویژگی‌هایی نظیر پشتکار، توانایی نه شنیدن و توانایی کار گروهی را در خود تقویت کنید تا بتوانید به خوبی در مسیر رشد و توسعه کسب و کار خود فعالیت نمایید.
